Wat is een fiscale eenheid (en wanneer is het slim om er één te vormen)?

Veel ondernemers hebben gehoord van de fiscale eenheid, maar weten niet precies wat het betekent of verwarren de verschillende soorten met elkaar.

Er zijn namelijk twee heel verschillende fiscale eenheden:

één voor de btw (omzetbelasting), en
één voor de vennootschapsbelasting (VPB).

Ze werken totaal anders en hebben hun eigen voor- en nadelen. Laten we ze stap voor stap bekijken.

1. Fiscale eenheid voor de btw

Wat houdt het in?

Heb je een holding-bv en een werk-bv die nauw samenwerken (dezelfde eigenaar, administratie en geldstromen)?
Dan kun je bij de Belastingdienst een fiscale eenheid btw aanvragen.

De Belastingdienst beschouwt die bv’s dan als één ondernemer voor de btw.

Voordelen

Je hoeft geen btw te rekenen over interne facturen (zoals de managementfee van de holding aan de werk-bv).
Je doet één gezamenlijke btw-aangifte, wat scheelt in administratie.

Nadelen

Gezamenlijke aansprakelijkheid: als één bv de btw niet betaalt, kan de Belastingdienst de andere aanspreken.
Minder inzicht in interne prestaties, wat lastig kan zijn bij verkoop of herstructurering.
Niet altijd toegestaan bij buitenlandse activiteiten of verschillende aandeelhouders.

Wanneer is het verstandig?

Een fiscale eenheid btw is meestal handig als:

je één eigenaar hebt (of bijna 100%),
de bv’s nauw samenwerken (holding ↔ werkmaatschappij),
en je regelmatig interne facturen met btw hebt.

💡 Kort gezegd: ideaal bij een eenvoudige holdingstructuur met één ondernemer,
maar minder handig als je later investeerders of extra bv’s wilt toevoegen.

2. Fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting (VPB)

Wat houdt het in?

Bij een fiscale eenheid voor de VPB ziet de Belastingdienst alle bv’s in jouw groep als één belastingplichtige voor de winstbelasting.

Dat betekent:

Je mag winsten en verliezen tussen de bv’s verrekenen.
Je doet één gezamenlijke VPB-aangifte.

Voordelen

Belastingvoordeel: winst in de ene bv kan worden gecompenseerd met verlies in een andere bv.
Minder werk bij consolidatie (één aangifte in plaats van meerdere).

Nadelen

Ook hier geldt gezamenlijke aansprakelijkheid: elke bv is aansprakelijk voor de totale VPB-schuld.
Opzetten of beëindigen kost tijd, administratie en vaak extra advieskosten.
Beperkte flexibiliteit bij verkoop of herstructurering: een werk-bv moet eerst “uit” de fiscale eenheid gehaald worden.

Wanneer is het verstandig?

Een fiscale eenheid VPB is meestal slim als:

je volledig eigenaar bent van de werkmaatschappij(en),
er grote verschillen in winst en verlies zijn tussen de bv’s,
en je geen plannen hebt om onderdelen te verkopen of investeerders toe te laten.

Kort gezegd: handig voor stabiele holdings met één eigenaar,
maar minder geschikt voor groeibedrijven met meerdere aandeelhouders of externe investeerders. Let op: dubbele of verkeerde fiscale eenheid?

Soms wordt een fiscale eenheid automatisch of door je adviseur aangevraagd. Controleer daarom altijd of de inspecteur precies heeft verleend wat je wilt.
Het kan zijn dat je twee afzonderlijke fiscale eenheden hebt (één voor btw, één voor VPB), of juist maar één — en dat maakt fiscaal een groot verschil.

Tot slot: eenmanszaak of bv-structuur?

Of een fiscale eenheid handig is, hangt ook af van je ondernemingsvorm.
Bij een eenmanszaak speelt dit niet — daar is geen sprake van aparte rechtspersonen.
Bij een holding- en werk-bv-structuur is het juist een belangrijk onderwerp.

Aan de inhoud van dit artikel kunnen geen rechten worden ontleend. De informatie is met zorg samengesteld, maar vormt geen juridisch of fiscaal advies. Raadpleeg altijd een professional voor advies dat is afgestemd op jouw specifieke situatie.